Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Espigo-d'aigo(-aupenco)
Potamogeton alpinus
Potamogetonaceae
Autre noum : Poutamot.
Nom en français : Potamot des Alpes.
Descripcioun :L'espigo-d'aigo-aupenco trachis dins li lau de mountagno. Fai dos meno de fueio, aquéli de surfàci, pas toujour presento, dounon d'èr à li de Potamogeton nodosus, alor qu'aquésti d'aigo soun proun longo, an ges de pecou e embrasson pas la tijo (au contro de P. praelongus di proun rare). Amo bèn lis aigo frejo emé gaire de matèri ourganico e proun de dióussigèno. Èi pèr acò que li cast de fedo dèvon resta liuen di lau de mountagno.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Grando erbo
Taio : 0,1 à 1 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Idroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Potamogeton
Famiho : Potamogetonaceae
Ordre : Alismatales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 3 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1800 à 2400 m
Aparado :
Vo
Juliet à setèmbre
Liò : Aigo
- Lau
- Mueio
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Potamogeton alpinus Balb., 1804